Carreg leol yn cynnal y nant yn yr awyr. Mae’r pileri tywodfaen talaf sy’n cynnal cafn haearn Dyfrbont Pontcysyllte dros yr afon Dyfrdwy yn mesur dros 38 metr (126 troedfedd).
Object Category: Campwaith Peirianneg
Patrymau
Templedi hanesyddol i cadw’r gamlas yn gweithio. Mae’r patrwm hwn yn adrodd hanes coll y gamlas. Dyma’r unig dystiolaeth sydd ar ôl am graen oedd yn gweithio ar gangen Plas Kynaston o’r gamlas. Roedd y Gwaith Olew yn rhan o waith cemegol Graesser ond ym 1896 roedd y craen yn eiddo i Gwmni’r Shropshire Union Canal ac yn cael ei gynnal ganddyn nhw.
Tirfesur
Cynllunio a chreu llwybr drwy’r tirlun.
Winsh
Yr allwedd i fywyd syml ar y gamlas. Mae’r agoriad yn offeryn hanfodol i ddefnyddwyr cychod a staff cynnal a chadw’r gamlas. Mae’n far metel siâp L gyda soced ar un pen. Mae’r rhoden o biniwn y llifddor yn ffitio yn y soced. Mae’r agoriad wedyn yn cael ei weindio i agor a chau’r llifddor.
Haearn
Defnyddiodd Telford haearn bwrw a wnaed ger y gamlas ar gyfer y dyfrbontydd yn y Waun a Phontcysyllte, mewn pontydd dros y gamlas, fel pont Rhos-y-Coed yn Nhrefor, ac mewn strwythurau ledled Prydain.
Dogfennau
Cofnodion y gorffennol a chynlluniau ar gyfer y dyfodol
Pontydd
Cynnal llif y traffig ar y gamlas a throsti. Mae’r pontydd ar draws Camlas Llangollen wedi’u rhifo mewn dau gyfeiriad, gan ddechrau o Gyffordd Frankton yn Swydd Amwythig. Mae’r rhifau sy’n dechrau ag ‘E’ yn mynd tua’r dwyrain a’r rhifau sy’n dechrau ag ‘W’ yn mynd tua’r gorllewin. Pont Cledrid yw man cychwyn y Safle Treftadaeth y Byd a’i rhif yw 19W. Y man terfyn yw Traphont Pont y Brenin yn Llantysilio sydd â’r rhif 49WA.
Y Bont Gadwyn
Y bont gadwyn hynaf yn y byd sy’n dal i sefyll.
Glo
Y pŵer y tu ôl i’r Chwyldro Diwydiannol.
Estyll Atal
Teclynnau syml ar gyfer gwaith pwysig.